Tim Burton
تیموتی والتر برتون – Timothy Walter Burton، با نام هنری تیم برتون – Tim Burton، متولد 25 آگوست 1958 یک انیماتور، کارگردان، تهیهکننده، نویسنده و تصویرگر آمریکایی است. برتون که به عنوان پیشگام فرهنگ گوتیک در صنعت فیلمسازی آمریکا شناخته میشود، به دلیل فیلم های گوتیک ترسناک و فانتزی خود مشهور است. وی جوایز متعددی از جمله یک جایزه امی و همچنین نامزدی برای دو جایزه اسکار، یک جایزه گلدن گلوب و سه جایزه بفتا دریافت کرده است. تیم برتون در سال 2007 با شیر طلایی جشنواره بینالمللی فیلم ونیز برای یک عمر دستاورد و در سال 2010 با نشان هنر و ادبیات توسط وزیر فرهنگ فرانسه مورد تقدیر قرار گرفت.
برتون اولین فیلم کارگردانی خود را با کمدی ماجراجویی بزرگ پی وی (سال 1985) آغاز کرد و به خاطر ساخت فیلم های بیتل جوس (سال 1988) و ادوارد دست قیچی (1990) شهرت یافت. برتون همچنین فیلم های ابرقهرمانی بتمن (محصول سال 1989) و بازگشت بتمن (سال 1992)، فیلمهای انیمیشنی عروس مرده (سال 2005) و فرنکن وینی (سال 2012)، فیلم های علمی تخیلی حمله مریخی ها (سال 1996) و سیاره میمون ها (سال 2001)، فیلم وحشت ماورایی افسانه سوار بی سر (محصول سال 1999)، فیلم های فانتزی ماهی بزرگ (محصول سال 2003)، آلیس در سرزمین عجایب (سال 2010)، سایه های سیاه (محصول سال 2012) و دامبو (سال 2019)، موزیکال های چارلی و کارخانه شکلات سازی (سال 2005) و سوئینی تاد: آرایشگر شیطانی خیابان فلیت (سال 2007)، و بیگرافی-درامهای اد وود (سال 1994) و چشمان بزرگ (2014) را کارگردانی کرده است.
از سال 2023، برتون چندین قسمت از سریال ونزدی نتفلیکس را کارگردانی کرده است که برای آن جایزه امی ساعات پربیننده برای بهترین کارگردانی مجموعه تلویزیونی کمدی شد. او همچنین فیلم بیتل جوس بیتل جوس (سال 2024)، دنباله نسخه ای با همین نام محصول 1988 را کارگردانی کرد.